Gothic là một phong cách kiến trúc bắt nguồn từ những nước Châu Âu, chủ yếu là ở nước Pháp vào khoảng thế kỷ XII. Do đó, phong cách kiến trúc Gothic còn được gọi với tên gọi khác là phong cách kiến trúc kiểu Pháp. Ban đầu, Gothic gắn liền với kiến trúc của nhà thờ, mang lại vẻ lạ lẫm, bí ẩn cho những công trình này.
Vậy thực tế Gothic là gì? Hãy cùng Cẩm Nang Nhà Đẹp tìm hiểu khái niệm này trong bài viết dưới đây.
I. Gothic là gì?
1. Lịch sử hình thành
Trong tiếng Ý, Gothic có nghĩa là man rợ, là từ ngữ được dùng để miệt thị các tầng lớp hạ đẳng trong xã hội thời bấy giờ.
Sau này, các nhà cách mạng văn hóa nghệ thuật Phục Hưng đã kể lại rằng: năm 410, bộ tộc Gothic đã cướp phá thủ đô Rome (Italia) và phá hủy tất cả di sản văn hóa thời kỳ cổ đại. Người dân nước Ý đã lo ngại một nền nghệ thuật từ khu vực dãy núi Alps sẽ tràn xuống và đe dọa sự hồi sinh của nền nghệ thuật cổ điển thời kỳ đầu Phục Hưng.
Tới năm 1518, khái niệm Gothic lần đầu tiên được sử dụng để chỉ phong cách nghệ thuật đó và được nhà văn người Ý – Giorgio Vasari tuyên truyền rộng rãi. Kể từ thời điểm này, người ta sử dụng thuật ngữ Gothic để miêu tả thứ nghệ thuật quái dị, man rợ. Sau đó, phong cách kiến trúc Gothic cũng ra đời từ đây.
2. Phong cách kiến trúc Gothic là gì?
Phong cách kiến trúc Gothic ban đầu có tên gọi là Francigenum Opus – tác phẩm của người Pháp, được ra đời từ nửa sau thời kỳ Trung cổ.
Phong cách kiến trúc này thể hiện rõ ràng nhất, đẹp nhất ở các thánh đường, nhà thờ và trong một số các công trình dân dụng khác. Chúng đều mang vẻ đẹp lạ lẫm, bí ẩn gắn liền với khái niệm kinh dị, man rợ. Và có rất nhiều những công trình lớn trong số đó được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới, điển hình là thánh đường Milan, Italia.
II. Đặc điểm của phong cách kiến trúc Gothic
Sau khi hiểu rõ được khái niệm gothic là gì, hãy cùng Cẩm Nang Nhà Đẹp tìm hiểu đặc điểm của phong cách kiến trúc Gothic.
Đa số những công trình kiến trúc Gothic đều có chiều cao từ 35 – 45m với phần tháp nhọn có thể cao đến 10m tùy theo từng công trình.
1. Mặt chính tuân theo những quy tắc xuyên suốt
Mặt chính của nhà thờ Gothic thường tuân theo những quy chế nhất định và thường được chia thành 3 phần:
- Phần dưới cùng là cửa, thường có ba hốc cửa rất sâu (chiều sâu của hốc có thể chiếm hẳn một bước nhà).
- Phần giữa ở chính giữa cửa sổ tròn to bằng kính màu được tô điểm như những bông hoa hồng.
- Phần trên cùng là hành lang và hai tháp chuông.
Phần sáng tạo nhất trong phong cách này phải kể đến là kết cấu của nhà thờ. Cả nhà thờ là một không gian lớn, sử dụng khung chịu lực và các bộ phận bên trong được tách biệt rõ ràng giữa kết cấu chịu lực và kết cấu ngăn cách.
2. Nổi bật phần mái vòm
Ngoài ra, phần kiến trúc từ trên mái nhìn xuống sẽ được bố trí theo một nguyên tắc và trật tự cụ thể: vòm mái hình múi có sống – cuộn nhọn – cột – cuộn bay tạo thành một không gian thoáng đãng, mênh mông, tràn ngập ánh sáng:
- Vòm mái hình múi có sống gồm các loại: vòm có sống sáu mũi, vòm có sống bốn mũi, vòm có nhiều sống và nhiều múi…
- Những cuộn nhọn thể hiện phong cách kiến trúc riêng của công trình, tách biệt khỏi kết cấu của kiến trúc La Mã cổ đại trước đó
- Các cột trụ lớn nhỏ được xây dựng xen kẽ, tạo thành điểm nhấn cho chính đường và tăng cảm quan ấn tượng về chiều dài không gian
- Cuộn bay chia sẻ tải trọng của vòm với các cột trụ, làm giảm tiết diện của cột, giúp công trình thanh thoát hơn và có thể mở được những ô cửa sổ lớn
III. Các công trình phong cách kiến trúc Gothic tiêu biểu
Các công trình tiêu biểu của phong cách kiến trúc Gothic là gì? Có thể kể đến một số công trình như:
1. Nhà thờ Saint-Étienne – Pháp
Nhà thờ Saint-Étienne là nhà thờ đầu tiên trên thế giới được xây dựng theo phong cách kiến trúc Gothic. Đây là nhà thờ chính tòa của tổng giáo phận Bourges.
2. Tu viện Westminster – Anh
Đây là công trình kiến trúc Gothic tiêu biểu nhất của Vương quốc Anh. Công trình này thể hiện nét văn hóa, lịch sử ngàn đời của đất nước này và ẩn chứa rất nhiều ý nghĩa, điều bí ẩn mà con người chưa tìm ra lời giải đáp.
3. Nhà thờ Salisbury – Anh
Nhà thờ Salisbury là một nhà thờ Anh giáo ở Salisbury (Anh). Đây cũng là một trong những công trình kiến trúc Gothic đời đầu với những vòm mái, cột trụ có đường nét trang trí tinh xảo.
4. Tháp đồng hồ Big Ben – Anh
Một biểu tượng vô cùng quen thuộc với người dân Vương quốc Anh – tháp đồng hồ Big Ben. Cũng giống như tháp nghiêng Pisa của Italia, tháp Big Ben cũng bị nghiêng một góc 0,26 độ. Nhưng phải mất khoảng 10,000 năm nữa thì tháp Big Ben mới đạt độ nghiêng của tháp Pisa bây giờ.
5. Nhà thờ Đức Bà Reims – Pháp
Nhà thờ Đức Bà Reims được xây dựng vào thế kỷ XIII và là nhà thờ cổ nhất và lớn nhất của quốc gia này. Đây là nơi đăng quang của hầu hết các vị hoàng đế nước Pháp. Vị vua cuối cùng đăng quang tại đây là Charles X (1825).
Như vậy, Cẩm Nang Nhà Đẹp vừa chia sẻ với bạn khái niệm “Gothic là gì?” cũng như một số công trình kiến trúc tiêu biểu của phong cách này. Và bạn đừng quên theo dõi Cẩm Nang Nhà Đẹp để cập nhật cho mình thêm nhiều thông tin, kiến thức về kiến trúc hơn nữa.
Link Lee – Ban biên tập Cẩm Nang Nhà Đẹp
